Prace konserwatorskie i restauratorskie na Kwaterze Poległych w czasie I wojny światowej na cmentarzu Rakowickim

4 listopada 2025

W listopadzie 2025 roku ukończony zostanie kolejny etap prac konserwatorskich i restauratorskich na Kwaterze Poległych w czasie I wojny światowej usytuowanej w południowej części cmentarza Rakowickiego. To następna odsłona prac prowadzonych na kwaterze wojennej dzięki dofinansowaniu ze środków programu rządowego „Groby i cmentarze wojenne w kraju”. Realizacja zadania pozwoli przywrócić stan zbliżony do pierwotnego i poddać konserwacji kolejne groby żołnierskie oraz bramę i filary tworzące ogrodzenie kwatery wojennej.

Kwatera stanowi główną część tzw. cmentarza nr 388 z I wojny światowej Kraków – Rakowice. Znajdują się w niej zbiorowe mogiły żołnierzy, tzw. groby koleżeńskie i indywidualne groby oficerów monarchii austro-węgierskiej i Legionów Polskich, armii niemieckiej oraz jeńców armii rosyjskiej. Spoczywają tutaj również internowani w Polsce żołnierze rosyjskiej Armii Ochotniczej walczącej z bolszewikami oraz internowani Ukraińcy.

Przypomnijmy, że w 2023 r. prace w obrębie kwatery prowadzone były m.in. przy obramowaniu mogiły zbiorowej oraz trzech stelach upamiętniających poległych w latach 1914-1920 w części zachodniej kwatery. Odrestaurowanych zostało 59 mogił ziemnych z metalowymi krzyżami przy murze cmentarza. Wykonano również zabiegi renowacyjno - konserwatorskie przy trzech nagrobkach żołnierzy Legionów Polskich. W 2024 r. zrealizowane zostały prace konserwatorskie przy dwóch stelach z jasnego lastriko, upamiętniających poległych w latach 1914-1920 na mogiłach zbiorowych, prace restauratorskie przy kolejnych 51 mogiłach ziemnych z metalowymi krzyżami, polegające na renowacji oryginalnych żeliwnych krzyży, usunięciu wtórnych krzyży i rekonstrukcji żeliwnych krzyży, wraz z wykonaniem betonowych postumentów i tabliczek z nazwiskami żołnierzy oraz splantowaniem powierzchni i wymianą trawy na mogiłach oraz prace renowacyjno - konserwatorskie przy 43 wybranych nagrobkach w grupie grobów żołnierzy Legionów Polskich. Przywracanie świetności kwatery jest efektem współpracy pomiędzy Gminą Miejską Kraków, Wojewodą Małopolskim i Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W 2025 r. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie pozyskał środki finansowe z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach programu rządowego „Groby i cmentarze wojenne w kraju” na dalsze prace konserwatorskie i restauratorskie na Kwaterze Poległych w czasie I wojny światowej na cmentarzu Rakowickim w wysokości 34,93 % wartości zadania, to jest 163 598,00 zł.Dodatkowo otrzymano na ten cel dotację Wojewody Małopolskiego w wysokości 180 000,00 zł. Natomiast wkład finansowy Gminy Miejskiej Kraków wynosi 124 761,42 zł. Łączna wartość zadania wyniesie 468 359,42 zł.

Zadanie realizowane w 2025 r. obejmuje:

  • prace renowacyjno-konserwatorskie przy 17 nagrobkach z okresu międzywojennego w grupie grobów żołnierzy Legionów Polskich,
  • prace renowacyjno-konserwatorskie przy 77 nagrobkach na grobach żołnierzy c.k. armii austro-węgierskiej - nagrobki w formie obramień z betonu, dwa nagrobki ze stojącymi płytami napisowymi tzw. attykami,
  • prace konserwatorskie przy trzech stelach upamiętniających poległych w latach 1914-1920, ustawionych na mogiłach zbiorowych - we wschodniej części kwatery, wykonanych z jasnego lastriko, z inskrypcją "Poległym 1914-1920 Cześć",
  • prace konserwatorskie i restauratorskie przy bramie wejściowej i filarach wygradzających kwaterę wojenną (30 filarów niskich oraz 20 filarów wysokich).

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszy Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego