Kraków pamięta o Wisławie Szymborskiej

31 stycznia 2023

Jutro, 1 lutego minie jedenaście lat od śmierci Wisławy Szymborskiej – poetki, laureatki literackiej Nagrody Nobla, honorowej obywatelki Krakowa. Z tej okazji na grobie poetki na cmentarzu Rakowickim zapłonie znicz od władz miasta Krakowa.

Wisława Szymborska, decyzją Senatu RP, jest patronką 2023 roku. 2 lipca przypadnie 100. rocznica urodzin noblistki. Poza Szymborską patronami 2023 roku są także Mikołaj Kopernik, Jan Matejko i Jerzy Nowosielski.

Życie Wisławy Szymborskiej było nierozerwalnie połączone z Krakowem – tu mieszkała od 1931 roku, tu studiowała i pracowała, stąd wyruszyła do Sztokholmu aby odebrać literacką Nagrodę Nobla w 1996 roku. W uzasadnieniu do Nagrody Akademia Szwedzka napisała: „Jej poezja z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.

Najbliższe otoczenie zapamiętało ją jako osobą skromną, ceniącą spokój. Nie uznawała pytań ingerujących w czyjąkolwiek prywatność, ani nie uważała za stosowne mówić o sobie. Źle znosiła wszelkie ostentacje czy celebry, stąd też ogłoszenie jej laureatką literackiego Nobla stanowiło w jej życiu cezurę, nazywaną przez przyjaciół „tragedią sztokholmską”.

Szymborska wydała 13 tomików wierszy: „Dlatego żyjemy” (1952), „Pytania zadawanie sobie” (1954), „Wołanie do Yeti” (1957), „Sól” (1962), „Sto pociech” (1967), „Wszelki wypadek” (1972), „Wielka liczba” (1976), „Ludzie na moście” (1986), „Koniec i początek” (1993, 1996), „Chwila” (2002), „Dwukropek” (2005), „Tutaj” (2009) oraz – wydany pośmiertnie, niedokończony tom „Wystarczy” (2012).

Jej wiersze zostały przetłumaczone na ponad czterdzieści języków.

Publikowała także przekłady poezji, głównie z francuskiego i niemieckiego.

W 1991 r. Wisława Szymborska otrzymała Nagrodę im. Goethego, w 1995 r. została laureatką Nagrody Herdera. W maju 1995 r. Uniwersytet Poznański nadał jej tytuł doktora honoris causa. W 1996 Wisława Szymborska otrzymała nagrodę polskiego PEN Clubu oraz literacką nagrodę Nobla. Podczas uroczystej sesji Rady Miasta Krakowa, która odbyła się 11 marca 1998 roku w Sali Obrad Rady Miasta Krakowa, w Pałacu Wielopolskich przy placu Wszystkich Świętych w Krakowie odebrała tytuł Honorowego Obywatela Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa.

W 2001 r. została członkiem honorowym American Academy of Arts and Letters. W 2011 r. uhonorowano ją najwyższym odznaczeniem państwowym − Orderem Orła Białego.