Kraków pamięta o Wisławie Szymborskiej

31 stycznia 2022

We wtorek, 1 lutego minie dziesięć lat od śmierci Wisławy Szymborskiej – poetki, laureatki literackiej Nagrody Nobla, Honorowej Obywatelki Miasta Krakowa. Z tej okazji na grobie poetki na cmentarzu Rakowickim zapłonie znicz od władz miasta Krakowa.

Życie Wisławy Szymborskiej było nierozerwalnie połączone z Krakowem – tu mieszkała od 1931 roku, tu studiowała i pracowała, stąd wyruszyła do Sztokholmu aby odebrać literacką Nagrodę Nobla w 1996 roku. W uzasadnieniu do Nagrody Akademia Szwedzka napisała: „Jej poezja z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.

Najbliższe otoczenie zapamiętało ją jako osobą skromną, ceniącą spokój. Nie uznawała pytań ingerujących w czyjąkolwiek prywatność, ani nie uważała za stosowne mówić o sobie. Źle znosiła wszelkie ostentacje czy celebry, stąd też ogłoszenie jej laureatką literackiego Nobla stanowiło w jej życiu cezurę, nazywaną przez przyjaciół „tragedią sztokholmską”.

Szymborska wydała 13 tomików wierszy: „Dlatego żyjemy” (1952), „Pytania zadawanie sobie” (1954), „Wołanie do Yeti” (1957), „Sól” (1962), „Sto pociech” (1967), „Wszelki wypadek” (1972), „Wielka liczba” (1976), „Ludzie na moście” (1986), „Koniec i początek” (1993, 1996), „Chwila” (2002), „Dwukropek” (2005), „Tutaj” (2009) oraz – wydany pośmiertnie, niedokończony tom „Wystarczy” (2012).

Jej wiersze zostały przetłumaczone na ponad czterdzieści języków.

Publikowała także przekłady poezji, głównie z francuskiego i niemieckiego.

W 1991 r. Wisława Szymborska otrzymała Nagrodę im. Goethego, w 1995 r. została laureatką Nagrody Herdera. W maju 1995 r. Uniwersytet Poznański nadał jej tytuł doktora honoris causa. W 1996 Wisława Szymborska otrzymała nagrodę polskiego PEN Clubu oraz literacką nagrodę Nobla. Podczas uroczystej sesji Rady Miasta Krakowa, która odbyła się 11 marca 1998 roku w Sali Obrad Rady Miasta Krakowa, w Pałacu Wielopolskich przy placu Wszystkich Świętych w Krakowie odebrała tytuł Honorowego Obywatela Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa.

W 2001 r. została członkiem honorowym American Academy of Arts and Letters. W 2011 r. uhonorowano ją najwyższym odznaczeniem państwowym − Orderem Orła Białego.

Chociaż odeszła, jej wiersze pozostają żywe w naszej pamięci do dzisiaj. Zachęcamy, byście podzielili się z nami swoimi ulubionymi, szczególnie dla Was ważnymi lub wzruszającymi utworami Noblistki. Dla tych, którzy napiszą do nas własną krótką refleksję o wybranym wierszu, mamy dziesięć jubileuszowych antologii poetki. Wiadomości pt. SZYMBORSKA proszę słać na adres kp.umk@um.krakow.pl do północy 6 lutego.

Biblioteka Kraków również pamięta o Wisławie Szymborskiej. W związku z rocznicą przygotowała publikację w miesięczniku „Informator Biblioteki Kraków” (numer luty/2022) obszerną recenzję biografii Poetki oraz duży biogramu poetki w dziale „kalendarium krakowskie”. Opublikują także postu o Poetce i jej książkach na Facebooku Biblioteki Kraków we wtorek, 1 lutego.

1 lutego, w 10. rocznicę śmierci Krakowskie Biuro Festiwalowe wypuści na swoich mediach społecznościowych komunikat upamiętniający Wisławę Szymborską i jej twórczość.

Ponadto, w ciągu całego rocznicowego roku w planowanych przez Kraków Miasto Literatury UNESCO projektach uwzględniona zostanie rocznica śmierci poetki. Planowane są między innymi:

  • spacer literacki śladami Szymborskiej,
  • wiersze Szymborskiej wyświetlone w ramach projektu Multipoezja,
  • rocznicowe spotkanie w ramach Festiwalu Miłosza.

Muzeum Historii Fotografii zaplanowało natomiast na sobotę, 26 lutego spotkanie „Podtrzymywanie na duchu”. Delikatne spotkanie wokół fotografii w wierszach Wisławy Szymborskiej”.

Fotografia jest stale obecna w poezji Wisławy Szymborskiej. Pojawia się jako element zdziwienia, przemiany w czasie, refleksji na temat korzeni, rodziny, pamięci. Jest także źródłem humoru, dystansu do siebie, świata, do upływającego czasu. Noblistka słynęła z tworzenia collage’y i pocztówek do swoich wierszy. Te wszystkie tematy, osnute wokół roli fotografii w poezji Noblistki, będziemy twórczo analizować, odnosić do świata, poprzez formę collage’u i rozmowę. Collage jako forma uniwersalna, oparta na czerpaniu z ikonofsery i sztuk pięknych – zdjęcia, reklamy, wycinka z gazety oraz na słowie będzie dla nas medium do zbliżenia się do poezji Wisławy Szymborskiej i ukrytych w niej sensów. Spotkanie będzie składało się z trzech części. Pierwszą z nich będzie omówienie na wybranych przykładach roli fotografii w twórczości Wisławy Szymborskiej. Drugą z nich będzie rozmowa o collage’u z odniesieniem do prac Noblistki. Zaś trzecią stanowić będzie prezentacja wybranych ze zbiorów MuFo fotografii, podlanych cytatami z wierszy Wisławy Szymborskiej i przetworzonych artystycznie w serię mini collage’y. Spotkanie rozpocznie się o godz. 17.00 w siedzibie w MuFo przy ul. Józefitów 16. Informacje i zapisy pod adresem: edukacja@mufo.krakow.pl